İnme Nedir?

İnme beyin damarlarına giden kan akışının aniden kesilmesine bağlı olarak gelişen, zihinsel ve fiziksel yeti kaybına neden olan serebrovasküler bir sağlık sorunudur. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı verilerine göre inme yaşam kalitesini etkileyen hastalıklar içerisinde ilk sırada yer alır. İnme, iki sınıf altında incelenebilir. Bunlar şu şekildedir:

İnme Nedenleri Nelerdir?

İnmenin iki türü bulunmaktadır; iskemik inme ve hemorajik inme. Bazı bireyler, kalıcı semptomlara sebep olmayan, geçici iskemik atak adıyla tanınan ve beyne iletilen kan akışında kısa süreli bir kesintiye sebebiyet veren inmeyi tecrübe edebilir.

İskemik İnme 

En sıklıkla görülen inme türüdür. Beynin kan damarlarındaki daralmadan veya tıkanmadan dolayı meydana gelmektedir. Tıkanmış veya daralmış olan kan damarları;

• zamanla kan damarlarında biriken yağ parçalarından 
• Kan dolaşımında dolaşan ve beyindeki kan damarlarına yerleşen kan pıhtılarından 
• Diğer kalıntılardan kaynaklanmaktadır.

Hemorajik İnme

Hemorajik inme, beyindeki bir kan damarının sızdırma yapması veya yırtılması durumunda meydana gelmektedir. Beyin kanamaları, kan damarlarını etkileyen pek çok olaydan kaynaklanabilmektedir.

• Hemorajik İnme Tetikleyici Faktörler
• Kontrolsüz yüksek tansiyon
• Kan sulandırıcı ilaçlara aşırı maruz kalmak
• Kan damarı duvarlarında oluşan şişkinlik
• Travma
• Damar duvarında zayıflığa sebep olan protein birikimleri
• Kanamaya sebep olan iskemik inme
• Arteriovenöz malformasyon

Geçici İskemik Atak (TIA)

İnme geçirmek gibidir ancak tek farkı kalıcı etkilerinin olmamasıdır. Beynin bir bölümüne iletilen kan akışındaki kalıcı olmayan bir düşüşten kaynaklanmaktadır. Beş dakika veya daha kısa sürebilmektedir. İskemik inmede olduğu gibi, geçici iskemik atak da kan damarlarını tıkayan pıhtı ya da yağ parçacıkları gibi durumlar sonucu meydana gelmektedir.

Belirtiler kısa bir zamanda iyileşmesine karşın, TIA geçiren bir kişi mutlaka acil yardım istemelidir. Yalnızca belirtilere bakarak bu değerlendirmeyi yapmak olanaklı değildir. Tıa'ya sahip olmak, tam felç geçirme riskini yükseltmektedir.

İnme Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Felç için acil tedavi teknikleri, felcin türüne göre farklılık göstermektedir. İskemik felci tedavi etmek amacıyla, uzmanlar kan akışını beyne hızlı bir biçimde sağlamalıdır.

Önleyici İlaçlar

İskemik felç ya da TIA geçirdiyseniz, hekiminiz diğer bir felç geçirme riskinizi azaltmak amacıyla ilaçlar tavsiye edebilir.

Acil İlaç Tedavisi

Damarı tıkayan pıhtıyı parçalamak için verilen ilaç tedavisi, belirtilerin ilk başladığı zamandan itibaren dört ile beş saat içinde verilmelidir. İlaçların olabildiğince erken verilmesi daha iyidir. Hızlı tedavi biçimi yalnızca hayatta kalma oranını artırmakla kalmaz hemde meydana gelebilecek risklerin de azaltılmasını sağlamaktadır.

Acil Endovasküler Prosedürler

Uzmanlar bazen iskemik inmeleri direkt olarak tıkalı kan damarı içerisinde tedavi etme yöntemine başvururlar. Endovasküler tedavi sonuçlarına bakıldığı zaman, bu yöntem, büyük oranda iyileşme göstermiş ve uzun sürede potansiyel sakatlıkları azaltmıştır. Acil prosedürler olabildiğince kısa zaman içinde gerçekleştirilmelidir.

Doğrudan Beyne Verilen İlaçlar

Uzmanlar kasıklardaki yer alan bir artere uzun ve ince bir tüp yerleştirir ve bu tüpü direkt olarak inmenin gerçekleştiği bölgeye iletirler. Enjekte edilen tüplere oranla biraz daha uzun sürelidir.

Stent Toplayıcı ile Pıhtının Çıkarılması

Uzmanlar hastanın beynindeki tıkalı kan damarından pıhtıyı direkt olarak almak için katetere bağlı bir alet kullanabilir.

Diğer Prosedürler

Geçici iskemik atak veya diğer bir inme geçirme ihtimalini azaltmak amacı ile, plak sebebiyle daralmış bir atardamarın açılması gibi yöntemler tercih edilebilir. Mevcut alternatifler duruma bağlı olarak farklılık gösterebilmektedir;

Karotis Endarterektomi

Bu yöntem karotis arteri tıkayan plağı ortadan kaldırarak iskemik felç riskinizi düşürür.

Anjiyoplasti ve Stentler

Anjiyoplastide, kasıklarda bulunan bir atar damardan karotis atar damarına bir kateter iletilir. Bu işlemin ardından daralmış olan atar damarı genişletmek amacıyla bir stent yerleştirilebilir. Hemorajik felcin acil tedavisi, kanamayı kontrol atlında tutmaya ve fazla sıvının sebebiyet verdiği beyin basıncını düşürmeye odaklanmaktadır. Tedavi alternatifleri şunları içerir:

Acil Durum Tedbirleri

Kan pıhtılaşmasını engellemek için kan inceltici ilaçlar kullanıldığı zaman, kan sulandırıcı etkenlere karşı gelmek için hastaya ilaçlar ya da kan ürünleri transfüzyonu verilebilir.

İnme Ameliyatı

Kanama bölgesi genişse, hekimin kanı almak ve beyninizdeki basıncı düşürmek için cerrahi operasyon yapmayı isteyebilir. Acil tedavi sonrasında hasta, minimum bir gün yakından takip edilir. Sonraki aşamalar ise iyileşme ve normal hayata dönmedeki faaliyetleri kapsamaktadır. 

İnme, sağ beyinde tahribat yarattıysa, vücudun sol bölgesindeki hareketler ve hisler bu durumdan etkilenir. Felç geçiren kişiler bir rehabilitasyon programına dahil edilir. Buradaki tedavi programı hastanın yaşına, genel sağlık durumuna ve felçten kaynaklanan sakatlığın düzeyine bağlı şekilde şekillenmektedir.